تعریف: تشکیلات دانش آموزی پیشتازان وفرزانگان به گروهی ازدانش آموزان اطلاق می گردد که به منظور انجام فعالیت های داوطلبانه و در راستای اهداف مشترک در تشکیلاتی سازمان یافته فعالیت می نمایند. پیشتازان به عنوان اعضاء پسر و فرزانگان به عنوان اعضاء دختر معرفی می گردند.
دوره ی تحصیلی | پسران | دختران |
ابتدایی | شایسته | شایسته |
راهنمایی | جوینده | جوینده |
متوسطه | سیار | سیار |
ضرورت تاسیس تشکیلات دانش آموزی پیشتازان و فرزانگان: انسان موجودی آرمان گرا و مطلوب اندیش است. دستیابی به ایده ها و آرمان هایی که انسان در ذهن خود می پرورد همیشه ممکن نیست. مطالعه زندگی انسان های گذشته و تمدن های کهن به او آموخته است که برای تحقق بخشیدن به این ایده آل ها باید در جستجوی ابزار و روش مناسب باشد. انسان به اقتضای اندیشه و شناخت شرایط و شواهد عینی که منجربه پیش بینی اتفاقات محتمل می شود، نیازمند اتخاذ شیوه هایی است که وی را برای نیل به اهداف و حفظ روحیه آرمان خواهی تقویت و تجهیز نماید. ضرورت حیات اجتماعی و عمق بخشیدن به روابط اجتماعی نوجوانان و جوانان مستلزم آموزش مناسب است. بنابراین در هر جامعه سالم و زنده لازم است که در نظام تعلیم و تربیت، جایگاه مناسبی برای این امر مهم پیش بینی شود.
آینده سازان جامعه، کودکان و نوجوانان، برای شناخت حیات اجتماعی، در کنار آموزش های رسمی و تئوریک باید با زندگی عملی منطبق بر آرمان های عقیدتی و ملی آشنا شوند. در جامعه جوان اسلامی ما، بیش از هر جامعه دیگر چنین ضرورتی وجود دارد تا نوجوانان و جوانان برای زندگی اجتماعی سالم در کنار دیگران آماده شوند. بهترین روش برای رسیدن به این مقصود، شرکت دادن دانش آموزان در فعالیت های گروهی و مناسب ترین محل برای اجرای دقیق و تحقق آن طراحی تشکیلاتی پویا و هماهنگ است. تشکیلات پیشتازان و فرزانگان با چنین چشم اندازی ایجاد گردیده است.