تاریخچه پیشتازان(پیشاهنگی) در ایران

پیشاهنگی برای اولین مرتبه در سال 1304 شمسی توسط آقای میرزا احمد امین زاده در ایران تاسیس شد و با وجود مشکلات و موانع فراوان با کوشش ایشان تا حدود سال 1310 فعالیت‌های آن ادامه یافت. در حدود سال1310 ایشان به عراق مسافرت کردند و پس از آن مدتی آقای سید رضا اخوی سرپرستی پیشاهنگی را بر عهده گرفتند. در سال 1313 ترویج پیشاهنگی مورد توجه دولت قرار گرفت و وزارت فرهنگ مامور اجرای آن شد و با طرح جدیدی شروع به فعالیت نمود و در مهر ماه همان سال«گیبســن» متخصص آمریکایی برای سرپرستی تربیت بدنی و پیشآهنگی به ایران دعوت شد. اولین دوره ی ‌مربیان پیشاهنگی در خرداد ماه 1314 با شرکت40 نفر از مربیان تهران و44 نفر از مربیان شهرستانها به مدت 15 روز تشکیل شد. محل این اردو در منظریه(اردوگاه شهید باهنر) بود. در طول تعطیلات تابستان همان سال مقررات و آئین نامه‌های لازم برای اجرای پیشاهنگی در رسدها تهیه و تدوین شد و فعالیت‌های پیشاهنگی روزبه روز در تمام شهرستان‌های کشور توسعه یافت ولی با شروع وقایع شهریور1320 این فعالیت ها متوقف شد و در طول مدت 11 سال جز در یکی دو ‌دسته ی کوچک فعالیت پیشاهنگی به چشم نمی خورد. علاقمندی و فعالیت آقایان ابراهیم صدری و جلیل کتیبه ای و سایر دوستانشان در این دوره فترت قابل تمجید و ستایش است.

در سال 1332 آقای دکتر حسین بنایــی که تحصیلات عالـــی خود را در رشته تعلیم و تربیت، روانشناسی، و تربیت بدنی در آمریکا به پایان رسانیده بود مامور تجدید تشکیلات پیشاهنگی ایران شد آقای دکتر بنایی که در دوره قبل نیز از مربیان شایسته و علاقمند بود. با ایمان و علاقه قابل تحسینی فعالیت‌های پیشاهنگی را آغاز نمودند و در آذر ماه سال 1332 با تشکیل اولین کلاس مربیان پیشاهنگی، نهضت جدید پیشاهنگی ایران آغاز شد. پیشاهنگی ایران در آغاز این دوره با مشکلات اجتماعی و موانع بسیار روبرو بود ولی‌ با علاقمندی و پشتکار دکتر بنایی بر مشکلات و موانع مسلط شدند و موفقیت‌های پی در پی نصیب سازمان پیشاهنگی ایران شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به دنبال انحلال سازمان پیشاهنگی همیشه ایجاد و راه اندازی سازمان جایگزین پیشاهنگی توسط معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش بر اساس تبصره ماده واحد قانونی مطرح بوده و در همان ابتدا طرح توسط معاونت پرورشی بنام پویندگان راه امام در سال 65 تهیه که به نظر خواهی گذاشته شد. همزمان اساسنامه سازمان جوانان و نوجوانان نیز مدنظر بوده است که به علت مشکلات و تنگناهای زمان جنگ امکان تصویب و اجرای عملی آن فراهم نشد. در سال‌های بعد اساسنامه سازمان جوانان به شکل دیگری مطرح و طرح کانون‌های پرورشی(کانون‌های فرهنگی و تربیتی) مطرح که با استقبال گسترده روبرو شد و با پشتیبانی معاونت پرورشی و مساعدت وزیر آموزش و پرورش تعداد زیادی کانون در استانها و شهرستانهای مختلف تأسیس شد. در سال 70 اساسنامه کانون‌های فرهنگی و تربیتی به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید. اما هنوز جای یک تشکل دانش آموزی که فعالیت پرورشی مستمر و بلند مدت را پیگیری نماید خالی بود. لذا در سال 72 با پیگیری مستمر اداره کل اردوها و اماکن تربیتی، تشکیلات دانش آموزی تحت عنوان «پویندگان» در 8 استان کشور راه اندازی که در سال بعد به کل استانها تعمیم داده شد. این تشکیلات بعد از دو سال فعالیت چنان چشمگیر و پرجاذبه بود که بزودی از جایگاه مناسبی در آموزش و پرورش برخوردار شد. در سال74 به علت تصویب قانون توسعه و تقویت بسیج دانش آموزی و همنامی تشکیلات«پویندگان» بسیج در مقطع راهنمایی نام تشکیلات«پویندگان» آموزش وپرورش تغییر یافت و برای پسران تحت عنوان«پیشتازان» وبرای دختران تحت عنوان «فرزانگان» به کار خود ادامه داد.