بر اساس تحقیقات جدید رنگ سبزیجات در طبقهبندی خواص آنان نقش دارد از اینرو مصرف سبزیجات با رنگهای متنوع برای سلامت توصیه میگردد در واقع رنگها در سبزیجات بر خواص منحصر بفرد آنها اشاره دارد. مصرف سبزیجات با رنگهای متفاوت امکان بهدست آوردن بالاترین نتیجه را برای شخص ممکن میسازد و سیستم ایمنی بدن را قویتر میسازد و موجب طول عمر بیشتر شخص میشود.
با مصرف سبزیجات از سرطان پیشگیری کنید:
مصرف روزانه سبزیجات یکی از عوامل مهم پیشگیری از سرطانها میباشد زیرا سبزیجات حاوی ویتامینها و مواد معدنی هستند و دستگاه ایمنی بدن را قوی میسازند.
سبزیجات نارنجی مانند هویج و کدو تنبل دارای بتاکاروتن میباشند. بتاکاروتن رنگدانهای است که در صورت نیاز در بدن به ویتامین A تبدیل میشود. این ماده بدن را در مقابل سرطانها محافظت میکند.
سبزیجات برگ سبز از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردارند در این سبزیجات کاروتنوئیدها، ساپونینها، لوتئین و فلاوونوئیدها یافت میشوند این سبزیجات فیبر، فولات و بتاکاروتن مورد نیاز بدن را دارا میباشند. این مواد بدن را در مقابل چند نوع سرطان حفظ مینمایند. کرفس، اسفناج، بروکلی و جعفری از جمله سبزیجات برگ سبز میباشند.
سبزیجات قرمز رنگ مانند گوجه فرنگی، هندوانه و کلم بنفش دارای انواع مختلفی از فیتوکمیکالها Phytochemical میباشند(واژه فیتو در زبان یونانی به معنای گیاه است و فیتوکمیکالها ترکیبات آلی هستند که در گیاهان علاوه بر ویتامینها و مواد مغذی؛ یافت می شوند. این مواد اثرات مثبتی در سلامتی انسان دارند. فیتوکمیکالها مسئول رنگ، طعم و بوی گیاهان هستند؛ بیش از 2000 نوع فیتوکمیکال شناخته شده است که مهمترین آنها: فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها و آنتوسیانینها، فیتاتها، فیتواستروژنها و... فیتوکمیکالها ترکیبات شیمیایی گیاهیاند که جزء سیسیتم ایمنی گیاه محسوب میشوند و گیاه را از باکتریها و عوامل عفونی و میکروبها حفظ میکند. این ترکیبات به اشکال گوناگون در گونههای مختلف گیاهی وجود دارد و میتوان آنها را که دارای خاصیت سمزدایی بسیار بالا هستند، از مهمترین سیستمهای دفاعی گیاهان دانست. فیتوکمیکالها اثر رادیکالهای آزاد را از بین میبرند. لیکوپین یکی از فیتوکمیکالها است که پوست بدن را در مقابل اشعه خورشید محافظت میکند و کارکرد بهتر غده پروتستات را در بدن موجب میشود).
سبزیجات خانواده کلم نیز از ارزش غذایی بالایی برخوردار میباشند، به گفته محققان تغذیه این سبزیجات در پیشگیری از سرطانها موثر میباشد ایندول موجود در انواع کلم در ایجاد خاصیت ضدسرطانی کلم نقش دارد. از سبزیهای خانواده کلم میتوان از بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل و کلم بنفش نام برد.
اکثر سبزیجات دارای ویتامین C فراوان هستند. ویتامین C نقش مهمی در پیشگیری از سرطانها دارد. ویتامین C به وفور در سبزیجاتی مانند فلفل، بروکلی و گوجهفرنگی یافت میشود.
سبزیجات حاوی مقادیر قابل توجهی از فیبر میباشند. طبق نظر متخصصان تغذیه فیبر موجود در سبزیها در پیشگیری از سرطان روده بزرگ نقش اساسی دارد. فیبر قسمتی از سبزیجات را تشکیل میدهد که بدن انسان نمیتواند آن را هضم نماید، بنابراین فیبر به خودی خود خاصیتی ندارد اما وجود فیبر در غذای مصرف شده کار دستگاه گوارش را آسانتر میکند و سرعت تخلیه رودهها بالاتر میرود. مواد سرطانزا با فیبر ترکیب شده و از بدن خارج میشوند.
فیبر موجود در سبزیجات به رشد باکتریهای مفید روده نیز کمک میکند. پیروی از رژیم غذایی که حاوی مقدار زیادی مواد فیبردار باشد، ریسک ابتلا به سرطان روده را تا حد بسیاز زیادی کاهش میدهد. تمام سبزیجات حاوی فیبر فراوان میباشند. البته باید اضافه نمود که مصرف بیش از اندازه مواد فیبردار در تغذیه عوارض و اختلالاتی در جذب املاح معدنی به همراه دارد.
رابطه مصرف سبزیجات و لاغری:
سبزیجات دارای کالری پایین میباشند، حجیم و سیر کننده میباشند و مصرف زیاد آنان در مقایسه با سایر مواد غذایی بسیار کمتر موجب افزایش وزن میشود. امروزه حدوداً یک سوم از مردم جهان با چاقی و مشکلات آن روبرو هستند از اینرو مصرف مداوم و روزانه سبزیجات و میوهها برای پیشگیری از چاقی ضروری و اثربخش است.
با مصرف سبزیجات خطر دیابت را کاهش دهید:
برعکس میوهها سبزیجات، خصوصاً سبزیجات تازه قند بسیار کمی را دارا میباشند. قند در انواعهای متفاوت آن در بدن به گلوکز تبدیل میشود و این پدیده موجب تغییرات در سطح قند خون میگردد و بنابراین دانستن مقدار هیدروکربن و در نتیجه قند برای بیماران دیابتی ضروری است. مصرف سبزیجات بالانس قند خون را بسیار کمتر از سایر مواد غذایی دچار تغییر و تحول میکند و موجب رسانیدن ویتامینها و املاح معدنی به بدن میگردد.
بنابراین مصرف سبزیجات در رژیم بیماران دیابتی و پیشگیری از بیماری نقش مهمی را ایفا مینمایند. سبزیجات حاوی فیبر، آنتی اکسیدانها و املاح معدنی فراوان و ترکیبات دیگر میباشند و خطر پیشرفت دیابت نوع دوم و عوارض آن را کاهش میدهند.
با مصرف سبزیجات خطر دیابت را کاهش دهید:
داشتن اندیس گلیسمی پایین در مواد غذایی در تغذیه بیماران دیابتی نوع 2 مفید است و از سوی دیگر مصرف آنان فاکتوری برای کاهش وزن است. سبزیجاتی مانند بروکلی، گل کلم، کرفس و اسفناج دارای اندیس گلیسمی پایینی هستند.
سبزیجات سرشار از منیزیم هستند و منیزیم در فعالیت انسولین نقش مهمی را ایفا مینماید سطح منیزیم معمولاً در بیماران دیابتی پایین است. سبزیجات دارای برگ سبز مانند اسفناج منبع خوبی از منیزیم هستند.
با مصرف سبزیجات از بیماریهای قلبی پیشگیری کنید:
چربی موجود در سبزیجات بسیار پایین است و سبزیجات فاقد کلسترول میباشند، بنابراین مصرف آنان برای سلامت قلب تجویز میشود. رژیم غذایی چرب، احتمال مبتلاشدن به بیماریهای قلبی، عروقی و سرطان را افزایش میدهد.
پتاسیم یکی از املاح معدنی مهم برای بدن است که فعالیت بسیاری از آنزیمهای بدن به وجود آن وابسته است کمبود پتاسیم در بدن میتواند زمینه ساز حملات قلبی باشد.
با مصرف سبزیجات از بیماریهای قلبی پیشگیری کنید:
پتاسیم روزانه مورد نیاز بدن از طریق مصرف روزانه سبزیجات بهدست میآید. سبزیجاتی مانند جعفری، کرفس، لوبیا، سبوس گندم و سیب زمینی منابع خوبی برای تامین پتاسیم و در نتیجه سلامت قلب میباشند.
یکی از مهمترین خاصیت سبزیجات سبز رنگ مانند بروکلی و اسفناج در اثربخشی آنان بر سلامت دستگاه گردش خون میباشد.
سبزیجات حاوی فولات میباشند فولات در پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی مفید است به همین دلیل به افرادی که یک بار دچار سکته شدهاند مصرف مرتب کلم تجویز میشود. این خاصیت در کلم بنفش به علت لیکوپن موجود در آن چند برابر میباشد.
رابطه مصرف سبزیجات و پایین آوردن فشارخون:
سبزیجات تازه دارای میزان سدیم بسیار پایینی هستند. سدیم در بسیاری از مواد غذایی یافت میشود جذب بیش از حد سدیم توسط بدن، باعث بروز فشار خون بالا میگردد. سبزیجات تازه نسبت به سبزیهای بستهبندی فریزری و یا کنسروی، حاوی مقدار کمتری از سدیم هستند. همچنین سبزیجاتی مانند کرفس و ریواس به علت دارا بودن پتاسیم فراوان موجب کاهش فشار خون میشوند.
با مصرف سبزیجات سلامت خود را تضمین کنید:
در سبزیجات گوناگون بیش از 180 نوع ویتامین و ماده معدنی متفاوت یافت میشود که بدن نیازمند به تامین آن برای حفظ سلامتی است. از اینرو مصرف سبزیجات گوناگون برای سلامت شخص بسیار مفید و ضروری است. سبزیجات حاوی ویتامینها و املاح معدنی فراوانی هستند که در سلامتی بدن نقش مهمی دارند. از جمله این املاح آهن است،آهن در خونسازی و تامین انرژی بدن نقش مهمی را ایفا میکند. کمبود آهن در رژیم غذایی موجب کم خونی و احساس خستگی مفرط میشود. سبزیجاتی مانند اسفناج، سیب زمینی و مارچوبه حاوی مقادیر زیادی آهن هستند. سبزیهای با رنگ سبز پر رنگ مانند اسفناج، بروکلی، و کاهو علاوه بر خاصیتهای ذکر شده حاوی میزان بالایی کلسیم هستند. کلسیم برای استحکام استخوان و سلامت دندان لازم میباشد و از پوکی استخوان نیز جلوگیری مینماید.
چگونگی مصرف سبزیجات:
سبزیجات فصلی بهترین و سالمترین انتخاب در خرید روزانه خانه هستند. تا آنجا که ممکن است به همراه همه وعدههای غذایی خود از سبزیجات استفاده کنید. کودکان خود را به خوردن سبزیجات عادت دهید کودکان معمولاً از خوردن سبزیجات خام لذت بیشتری میبرند برای آنان سبزیجات خام را به اشکال زیبا ببرید و به جای یک میان وعده به آنان بدهید. آنان را در آشپزی مشارکت دهید، تا تمایل بیشتری نسبت به خوردن سبزیجات در آنان ایجاد شود.
سبزیجات ویتامینها و املاح معدنی خود را بر اثر پختن و سرخ نمودن بیش از اندازه از دست میدهند بنابراین سبزیجات را زیاد از حد نپزید و سرخ نکنید و تا حد امکان از سبزیجات به صورت خام و یا نیم پز استفاده کنید.
بخارپز کردن بهترین نوع طبخ سبزی است یا سبزیها را با آب کم بپزید تا آب آنان به خورد خودشان برود و ویتامین و املاح معدنی آنها به در نرود. مدت زمان طبخ طولانی سبزیجات میتواند بسیاری از ویتامینها را از بین ببرد سعی کنید سبزیجات را در مدت زمان کوتاه بپزید و اگر مشکلی با هضم سبزیجات خام ندارید بهتر است که آنها را خام مصرف کنید.
منبع: سایت وبدا